“In slaap vallen op het werk”

Vera van Vliet gaf voorlichting tijdens een workshop van het UWV voor werkgevers die aan de slag willen met mensen met een beperking. Na afloop vertelde ze de deelnemende werkgevers pas dat ze zelf ook tot de doelgroep behoort. ‘Er was een meneer die steil achterover sloeg. Hij zei: jij hebt in 1 minuut mijn hele beeldvorming over ‘de doelgroep’ veranderd.’

Vera werkt nu in het team Diversiteit & Inclusie bij Rijkswaterstaat. Ze werkte hiervoor in het team banenafspraak en dat ging geleidelijk over in het organiseren van het Roadshow evenement. Dit evenement staat in het teken van Diversiteit en Inclusie.

“De Roadshow was echt mijn ding, maar is helaas door Covid 19 gestopt. Nu houd ik me bezig met buddytrainingen en handleidingen schrijven voor leidinggevenden als mensen ‘uit de kast’ willen komen. Ik ben zelf een banenafspraker, dus ervaringsdeskundig. Ook coördineer ik het samenstellen van de welkomstpakketten (1000 per jaar) voor nieuwe medewerkers, maar ik mis het organiseren van de Roadshow. Ik houd enorm van aanpakken en dóen! Alleen thuiswerken is niets voor mij, ik excelleer bij mensen om me heen.”

De slappe lach

Het verhaal van Vera mag op zijn minst opvallend genoemd worden. Want door haar spontaniteit en grenzeloze enthousiasme creëerde zij haar eigen baan. Daar gaat dan wel het één en ander aan vooraf. “Ik heb narcolepsie, ook wel slaap/waakstoornis genoemd. Het betekent dat mijn lichaam geen dag en nacht kent. Dat werd ontdekt toen ik rond mijn vijftiende bij een neuroloog terechtkwam omdat mijn spieren regelmatig compleet verslapten bij emoties. Ik had letterlijk af en toe ‘de slappe lach’, met mijn hoofd op tafel. De neuroloog had er een naam voor ‘kataplexie’. Hij vertelde me ook dat dit bij narcolepsie hoort én dat het een reden is voor mijn overgewicht. Was dat mysterie tenminste ook opgelost. Het is niet zo dat ik zomaar opeens in slaap val, ik voel het wel van tevoren aankomen. Vergelijk het maar met te lang naar een film kijken. Je bent moe, je ogen vallen steeds vaker dicht en je krijgt al niets meer mee van de film. Zo voelt het voor mij en dat een paar keer per dag op de raarste momenten. Het is dan de hoogste tijd om even te slapen. Niet dat ik dat altijd doe, want ik heb vaak het gevoel ‘stel je niet aan, het lukt heus nog wel even. Maar dan ben ik er niet echt meer ‘bij’, ik neem niets meer op.”

Initiatief levert baan op

“Via de bijstand met een indicatie banenafspraak kwam ik terecht bij de Gemeente Utrecht als gastvrouw. Soms moesten er mensen naar boven begeleid worden en op die etage zetelde ook het UWV. Ik kende hen al, want via hen kreeg ik vacatures binnen. We kletsten regelmatig en ze vroegen altijd hoe het met me ging. Na een reorganisatie moest ik daar weg. Ik kreeg vervolgens banen onder mijn niveau (mbo 4), zoals milieuboxen schoonmaken bij een kinderboerderij. Er werd tegen me gepraat alsof ik een kleuter was, daar zijn later nog excuses voor aangeboden. Op enig moment was er een banenmarkt van het werkgevers servicepunt. Ik deed toen vrijwilligerswerk voor het CNV. RWS stond daar ook met een stand én een lange rij wachtenden er voor. Ik dacht ‘kansloos’, maar heb toch de stoute schoenen aangetrokken en ben in de rij gaan staan. Toen Mario Bouman, HR adviseur bij RWS, zei dat RWS zestig mensen uit de banenafspraak had, maar naar honderd wilde, zei ik dat ik daar wel bij wilde helpen omdat ik ervaringsdeskundige ben. Hij waardeerde mijn initiatief en het leverde mij een baan op.”

De impact op werk en privé

“Ik slaap overdag een keer extra. Nooit heel lang, meestal maar twintig minuten. Na het werk slaap ik eerst en pas dan ga ik de hond uitlaten. Narcolepsie heeft een grote impact op mijn werk- én mijn privéleven. Als ik uitgenodigd ben voor een verjaardag, maak ik me de hele dag druk over wanneer ik dan moet slapen. Ik wil wel veel, maar het kan niet altijd. Ik heb tegenwoordig wel medicatie om ’s nachts te kunnen slapen. Dat neem ik in om 24.00 uur en opnieuw om 03.00 uur. Zo slaap ik toch zes uur met een kleine onderbreking. En voor overdag heb ik medicatie om wat meer focus te hebben. ”

Eye-opener

“Ik gaf een workshop voor het UWV, voor werkgevers die aan de slag willen met mensen met een beperking. Na afloop vertelde ik dat ik zelf ook tot de doelgroep behoor. Er was een meneer die steil achterover sloeg. Hij zei: ‘jij hebt in 1 minuut mijn hele beeldvorming over ‘de doelgroep’ veranderd’. Voor mij was dat echt een eye-opener, hoe mensen kijken naar ‘de doelgroep’. Ik vind het heel belangrijk dat taboes en stigma’s worden doorbroken. Mensen met een beperking zijn niet moeilijk en lastig. Ik wil laten zien: wij zijn gewoon mensen. Soms hebben mensen meer ondersteuning nodig, maar het idee is nu: dat kost heel veel tijd. En dat is helemaal niet altijd zo.”

Interview door: Corry Daalhof, Thuis in Tekst

kijk en luister naar Erol